Göbekli Tepe, birden bire ortaya cikmis degildir. Orijinal ismini bilmesek de, bu cografyada cok daha eski dönemlerden beri var olagelen ve belki de, cok renkli kültürlerin bir sentezlenmesi neticesinde ortaya cikan kendi döneminin kültürünün doruk noktalarindan biridir.
Göbekli Tepenin gerek mimaride, gerekse de sembollerde disa vuran kompleks yapisi, onun dar, bölgesel bir olusum olmadigina da isaret etmektedir. Görünen o ki, binlerce yillik süre zarfinda genis bir cografyada yasayan degisik toplumlar vasitasiyla birbirlerinden kültürel, inancsal alisveriste bulunan cok renkli kültürler yumaginin bir ürünü ve sentezlesmesi sonucunda ortaya cikmistir.

Tapinak ve baska bircok islevi icinde barindiran bu yapi kompleksinin toplumsal, inancsal, ekonomik v.d. bircok islevleri vardi. Toplumsal örgütlenme ise bir arada yasama etigi ve davranis kurallarini gerektirir. Periyodik olarak ilerleyen zamanin belli dilimlere ayristirilip, ona uygun aktivitelerin planlanmasi da takvimi gerekli kilmistir. Islerin dogru zamanda baslatilip, yine dogru bir zamanda tamamlanmasi ve zamanin en iyi bir sekilde degerlendirilmesi de yine bu ve buna benzer merkezler araciligiyla saglanmistir.

Buralari sadece ibadetlerin yapildigi yerler degil; ayni inanca sahip olup, bir birlerinden uzak oturan insan topluluklarinin yilin belli dönemlerinde toplanmalarini da saglayan bir cesit hac ziyaretinin yapildigi yerlerdi ayni zamanda.