Bunca yetenekli ve becerikli insan cikaran bir toplumun, Orta Cag cemberini kiramamasi, bey ve sih dedikleri seyhlerin hakimiyet otoritelerini asamamalari sasilacak seylerden biridir. Idris-i Bitlisi gibi deha mertebesinden insan yetistiren bir toplumun, Orta Cag sablonunu dört yüz yilda yikamamasi cözülür problem degildir.
Bundan dolayi da denilebilir ki Kürtler, bütün tarihleri boyunca bagimsiz yasamak, bir ülkeye ve devlete sahip olmak firsatini ele gecirememis olduklari icin bir bas kaldiri potansiyeli görünümündedirler. Icinde yasadiklari devlet ile hangi devletin cikari varsa, o devlet, Kürtleri bagimsizlik aldatmacasi ile ayaklandirabilmis ve bu tahriki yapmaktan umduklari cikari elde edince yüzüstü birakmaktan utanmamislardir. Bu dis gücler, Kürtleri her seferinde cehennem atesi sinavindan gecirmislerdir. Bugün ates sönmüstür ama hala sicak küllerine ciplak ayakla basmak mümkün degildir.